Rolnictwo ekologiczne
Od dłuższego czasu obserwuje się wzrost zapotrzebowania konsumentów na produkty rolnictwa ekologicznego, tj. takie produkty, które zostały otrzymane w wyniku procesów produkcji opartej na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego, nieprzetworzonych technologicznie. Tak właśnie określa się rolnictwo ekologiczne, które jest szczególnym sposobem gospodarowania, wykorzystującym wprost możliwości przyrody z wykluczeniem stosowania pestycydów i nawozów sztucznych.
Niezaprzeczalne korzyści wypływające z rolnictwa ekologicznego zostały dostrzeżone przez władze instytucjonalne Wspólnoty Europejskiej już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, czego przejawem są liczne uregulowania prawne w zakresie ekologicznej produkcji rolnej.
Obecnie kluczową dla rolnictwa ekologicznego regulacją prawną jest Rozporządzenie Rady nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 roku w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych (Dz.U.L.189 z 20.07.2007 r. s.1). Z kolei w polskim porządku prawnym zaś od 2009 roku obowiązuje ustawa o rolnictwie ekologicznym, stosująca przepisy powyższego rozporządzenia oraz określająca zadania organów administracji publicznej w zakresie rolnictwa ekologicznego (Dz. U z 2009 r., Nr 116, poz. 975).
Rolnictwo ekologiczne stanowi efektywną alternatywę dla rolnictwa konwencjonalnego, głównie dlatego, iż przyczynia się do utrzymywania żyzności gleby oraz zapewnia stabilność i różnorodność biologiczną. Ponadto ogranicza stosowanie zasobów nieodnawialnych oraz środków zewnętrznych. Jest to zasadnicza cecha odróżniająca ten rodzaj rolnictwa od tradycyjnego, gdzie zamiast odnawialnych źródeł energii stosuje się energię kopalin.
Rolnictwo ekologiczne jest również w pewnym stopniu samowystarczalne, gdyż wykorzystuje recykling odpadów i produktów ubocznych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego jako środek do produkcji roślinnej i zwierzęcej. Na uwagę zasługuje również fakt, iż ten rodzaj rolnictwa kieruje się zasadą, zgodnie z którą wytwarzanie produktów ekologicznych pochodzenia zwierzęcego ma miejsce jedynie od zwierząt chowanych w gospodarstwach ekologicznych przez całe życie, od samego momentu urodzeniu lub wylęgu.
Rolnictwo ekologiczne w Polsce
Rolnictwo ekologiczne w Polsce ma dość długą tradycję, a jego początki sięgają czasów II Rzeczypospolitej. Niestety rozwój gospodarstw ekologicznych został zahamowany przez wybuch II wojny światowej i ich odrodzenie nastąpiło dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku. Z kolei zalążki systemu wsparcia finansowego można datować na koniec lat dziewięćdziesiątych, kiedy po raz pierwszy udzielano dotacji do powierzchni upraw ekologicznych. Przedstawiony kontekst historyczny ma o tyle znaczenie, iż na tle ostatnich dziesięciu lat zmieniło się wiele na korzyść dla rolników stosujących produkcję ekologiczną. Przede wszystkim pojawiły się możliwości korzystania z funduszy europejskich na prowadzanie gospodarstw ekologicznych. Chodzi tutaj głównie o pomoc w ramach pakietu „Rolnictwo ekologiczne” Programu Rozwój Obszarów Wiejskich 2007-2013, który określa wysokość dopłat w zależności od wariantu rolnośrodowiskowego (tzn. czy mamy do czynienia np. z uprawami warzywnymi lub zielarskimi).
Nie bez znaczenia są również dotacje z budżetu krajowego zwłaszcza na dofinansowanie kosztów kontroli gospodarstw rolnych, prowadzenie badań z zakresu rolnictwa ekologicznego, koordynację doradztwa w zakresie rolnictwa ekologicznego i prowadzenie ekologicznego gospodarstwa pokazowego oraz wydawanie materiałów szkoleniowych i analizę zawartości niedozwolonych substancji (pestycydów) w płodach rolnych.
Daleko idącą zmianą jest wprowadzenie systemu kontroli i certyfikacji podmiotów wytwarzających produkty ekologiczne, aby zwiększyć ich wiarygodność wśród konsumentów. Określone jednostki certyfikujące przyjmują zgłoszenia podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego i wydają specjalne świadectwo potwierdzające, iż określony podmiot prowadzi swoją działalność zgodnie z przepisami. Posiadanie takiego świadectwa (certyfikatu) jest podstawową informacją dla konsumenta sięgającego po dany wyrób, iż pochodzi on z uprawy ekologicznej i może mieć pewność, że trzyma w ręku wyrób godny zaufania.
O popularności rolnictwa ekologicznego w Polsce świadczy choćby fakt, iż liczba producentów ekologicznych ciągle się zwiększa. Pod koniec 2009 roku w Polsce tego typu działalność prowadziło o 15% więcej producentów niż w 2008 roku. Ponadto wzrostowi uległa również powierzchnia ekologicznych upraw rolnych, która w 2009 roku w stosunku do roku 2008 wzrosła o ponad 16%.
Warto jeszcze wspomnieć, że „Plan Działań dla Żywności Ekologicznej i Rolnictwa w Polsce na lata 2007 – 2013” przyjęty pod kierownictwem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w marcu 2007 roku przewiduje, iż w latach 2007-2013 liczba gospodarstw oraz powierzchnia upraw ekologicznych wzrośnie dwukrotnie, tj. do 20 tys. gospodarstw oraz do 600,0 tys. ha upraw ekologicznych. Obserwując aktualne trendy można zakładać z dużą dozą prawdopodobieństwa, iż te przewidywania się spełnią.
Zaloguj się Logowanie