Biogaz jest gazem palnym, powstałym w wyniku rozkładu odpadów organicznych, wytwarzanych mikrobiologicznie. Są nim wszelkie odpady zwierzęce, kuchenne oraz przemysłu rolno- spożywczego, ponad to ścieki, gnojowica, biopaliwa, biomasa, osad kanalizacyjny, a także chemicznie odpady organiczne. W szczególności surowcem do biogazowni jest obornik lub gnojowica. Biogaz składa się z około 50- 75 % z metanu, a jego wartość opałowa wynosi około 17- 27 MJ/ m3.
W skali europejskiej funkcjonują dwa typy biogazowi rolniczych- indywidualne oraz scentralizowane. Ten pierwszy opiera swoją działalność na własnym surowcu, gdzie produkcja odbywa się na etapie swoich potrzeb. Drugi rodzaj biogazowni, to natomiast działalność oparta na zbieraniu surowców z większego obszaru, od rolników, jak i od przemysłu spożywczego, czy nawet przetwórstwa rolnego.
W Polsce pierwsze biogazownie zaczęły powstawać w połowie lat 90 XX wieku. W 1996 roku swoją działalność rozpoczęła pierwsza w Polsce biogazownia w Braniewie, która wykorzystywała gaz wysypiskowy, służący do produkcji ciepła. Natomiast w 1998 roku w Inowrocławiu swoją działalność rozpoczęła biogazownia bazująca na oczyszczalni ścieków. Szacuję się, że w 2006 roku na terenie naszego kraju funkcjonowało ok. 152 instalacji biogazowych, z czego 78 instalacji na wysypiskach śmieci, 73 w oczyszczalniach ścieków i tylko 1 biogazownia rolnicza. Różnice te wynikają z faktu, iż większość polskich instalacji mieści się w pobliżu ośrodków szeroko zurbanizowanych, w których dobrze funkcjonuje sieć ciepłownicza, potrzebna do procesów technologicznych. Wszystko jednak wskazuje na to, że Polska spodziewa się dynamicznego rozwoju biogazowi rolniczych, które nastawione będą na wytwarzanie energii elektrycznej. W 2006 roku na obszarze Polski funkcjonuje jedynie 1 biogazownia tego typu, której założycielem była firma Poldaner. Jej dochody sięgają do 790 tys. m3 biogazu rocznie, osiąga ponadto 1.4 MWh energii elektrycznej i 2.6 MWh energii cieplnej, a do ich produkcji wykorzystuje głównie surowiec, jakim jest gnojowica wraz z dodatkiem z odpadków mięsnych.
Biogazownie rolnicze produkują energię w sposób bardzo skuteczny. Polega ona na złączeniu emisji energii cieplnej i elektrycznej, co pozawala na osiągnięcie skuteczności przetwarzania energii obecnej w biogazie do ok. 87%, która bez żadnych starat oraz konsekwencji może zostać użyta na obszarze danej lokalizacji. Inwestycje te, są źródłem wysoko wartościowych nawozów, w których obecne są pierwiastki biogenne, znacznie łatwiej przyswajane dla roślin.
W Polsce ewolucją oraz tworzeniem biogazowni rolniczych zainteresowały się przedsiębiorstwa i biznes, choć nie do końca powiązane z działalnością rolniczą. Należą do nich głównie zakłady spożywcze, które mają problem z gospodarką odpadami oraz władze lokalne, które widzą w nich sposób na dostarczenie niezbędnej do życia energii.
Dobrymi przykładami są firmy Polenergia i Schmack, właściciele spółki Agrogaz, twórcy największej biogazowni rolniczej na ternie naszego kraju, której siedziba mieści się w Liszkowie. Swoją produkcję opierała na odpadach ze znajdującej się w pobliżu miejscowej gorzelni. W 2008 roku Grupa Energetyczna ENERGA, zaczęła realizować program ,, Bezpiecznie Energetycznie Gmina- Energia Biogaz”, która ma zamiar zbudować kilka biogazowni w północnej i środkowej części Polski. Będą one czerpały z odpadów rolnych oraz upraw energetycznych, dzięki czemu ENERGA przyczyni się do ograniczenia deficytu mocy wytwórczych.
Koszty rozwoju, a przede wszystkim powstania takiej biogazowni są mimo wszystko duże i mniejszych gospodarstw rolnych, które są słabsze ekonomicznie, budowa własnej biogazowni, będzie niezwykle problematycznym przedsięwzięciem. Dla przykładu biogazownia firmy Poldaner pochłonęła ok. 4.3 mln zł. kapitału. Innym przykładem jest inwestycja, jaką pochłonęła stworzona biogazownia ,,Warta” w Częstochowie, której koszt wynosił ok. 3,7 mln zł. Przy budowie jednak można korzystać z pomocy środków publicznych. Jednak występuje tu kilka barier, do których należą m.in. ograniczenia w postaci maksymalnej stopy kosztów inwestycji, która sięga do 20 mln zł., oraz pojawienia się wymogu posiadania przez beneficjenta statusu osoby prawnej. Istnieje również możliwość wsparcia, ze strony Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich ( PROW), gdzie można starać się o dofinansowanie przedsięwzięcia nie przekraczające 300 tys. zł. Nie mniej jednak bigazownie przynoszą zyski klientom, jak i ich właścicielom. Szacuje się, że przychód biogazowni rolniczej o mocy elektrycznej 1 MWh oraz cieplnej 0,9 MWh będzie wynosił ok. 2,2 mln zł.
Z opinii ekspertów wynika, iż produkcja biogazu w Polsce jest dziedziną gospodarki słabo wykorzystaną, jak i również rozwiniętą. W naszym państwie obecnie działa ok. 1700 oczyszczali przemysłowych, 1500 oczyszczalni komunalnych oraz tylko 73 biogazowni rolniczych. Dzięki znacznie szybko zwiększającym się cenom ,,tradycyjnych” nośników energii, powodują, iż w najbliższym czasie można spodziewać się poprawienia stanu ilościowego oraz jakościowego tworzonych biogazowni. Ocenia się, że biogazownictwo w Polsce może stać się istotnym źródłem czystej energii, redukujące emisję zanieczyszczeń, zapewniając większe bezpieczeństwo energetyczne, rozwój infrastruktury, powstanie nowych miejsc pracy, a w szczególności ryneku zbytu dla produkcji rolnej lokalnych władz.
Zaloguj się Logowanie