Oskarżeni mają prawo wiedzieć
Państwa członkowskie UE poparły projekt przepisów, które zapewnią oskarżonym prawo do informacji w postępowaniu karnym. Każda aresztowana osoba będzie musiała otrzymać pouczenie zawierające informacje o przysługujących jej podstawowych prawach w zrozumiałym dla niej języku.
KE przekazała już państwom członkowskim wzór takiego pouczenia, który zostanie przetłumaczony na 22 języki urzędowe UE.
Uzgodnienia zapadły po zaledwie 4 miesiącach od przedłożenia przez Komisję wniosku ustawodawczego (por. IP/10/989). Teraz kolej na głosowanie w Parlamencie Europejskim. Prawo do informacji w postępowaniu karnym jest, obok prawa do tłumaczenia pisemnego i ustnego (por. IP/10/1305 i MEMO/10/351), jednym ze środków zapewniających rzetelność procesu, mającym na celu zwiększenie zaufania do jednolitego obszaru sprawiedliwości UE.
- Zgoda ministrów sprawiedliwości państw członkowskich UE na powiadomienie o prawach jest kolejnym krokiem na drodze do zapewnienia podejrzanym prawa do rzetelnego procesu w postępowaniu karnym w całej Unii – powiedziała Viviane Reding, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej i komisarz UE ds. sprawiedliwości. – Bardzo mnie cieszy, że rządy państw członkowskich niezmiernie szybko podjęły działania w tej sprawie. Jestem przekonana, że Parlament Europejski równie szybko przeprowadzi głosowanie nad tym bardzo istotnym środkiem, umożliwiając tym samym czerpanie przez obywateli wymiernych korzyści z niego wynikających. Jest to kolejny dowód naszego dążenia do stworzenia jednolitego obszaru sprawiedliwości, wspierającego wzajemne zaufanie między obywatelami a władzami sądowniczymi we wszystkich 27 państwach członkowskich. Jest to sposób na zapewnienie minimalnych standardów procesowych w całej Unii Europejskiej.
Dzięki wprowadzeniu tego instrumentu w życie policja i prokuratorzy będą mieli obowiązek poinformowania podejrzanych o przysługujących im prawach. W przypadku zatrzymania danej osoby władze przekażą jej wspomniane informacje na piśmie, w formie pouczenia o prawach, napisanego prostym, codziennym językiem. Każdy podejrzany otrzyma to pouczenie zaraz po zatrzymaniu, bez względu na to, czy o nie poprosi. W razie potrzeby otrzyma także tłumaczenie pisemne wspomnianego pouczenia.
Pouczenie o prawach będzie zawierać praktyczne informacje o przysługujących oskarżonemu prawach:
- do adwokata;
- do informacji o zarzutach oraz, w odpowiednich przypadkach, prawie dostępu do akt sprawy;
- do tłumaczenia ustnego i pisemnego w przypadku, gdy dana osoba nie włada językiem postępowania;
- do niezwłocznego postawienia przed sądem w przypadku zatrzymania.
Pouczenie o prawach pozwoli uniknąć błędów wymiaru sprawiedliwości a tym samym zmniejszyć liczbę wnoszonych środków odwoławczych. Niedawno w pewnej sprawie sądy brytyjskie wykonały wydany przez Portugalię europejski nakaz aresztowania dotyczący obywatela Wielkiej Brytanii. Wykonanie nakazu w celu wykonania kary dwóch lat więzienia zajęło ponad 14 miesięcy i wymagało wydania przez sądy sześciu orzeczeń. Sprawiedliwości stałoby się zadość o wiele szybciej, a koszty postępowania byłyby niższe, gdyby informacje o zarzutach przekazano na samym początku postępowania karnego. Pozwoliłoby to także uniknąć zbędnych odwołań.
Każdego roku w Unii Europejskiej prowadzonych jest ponad 8 milionów postępowań karnych. Obecnie dostęp obywateli do odpowiednich informacji o przysługujących im prawach w przypadku aresztowania i postawienia zarzutów jest różny w zależności od danego państwa UE, mimo że wszystkie 27 państw członkowskich UE zobowiązało się do zagwarantowania prawa do rzetelnego procesu zapisanego w europejskiej konwencji praw człowieka. W niektórych państwach członkowskich podejrzani otrzymują tylko informacje ustne o przysługujących im prawach procesowych, a w innych informacje na piśmie mają charakter techniczny, są skomplikowane i przekazywane wyłącznie na żądanie.
Zaloguj się Logowanie