Nielegalni imigranci bez ochrony w pracy
Niektóre państwa członkowskie, w tym Polska, nadal nie stosują przepisów UE dotyczących sankcji i środków wobec pracodawców wykorzystujących nielegalnych imigrantów. Komisja Europejska wydała uzasadnione opinie i wzywa Litwę i Polskę do dostosowania krajowych ustaw do dyrektywy w sprawie kar dla pracodawców. Unijne przepisy miały obowiązywać już od lipca ub. roku.
Dyrektywa 2009/52/WE, której wdrożenie miało nastąpić do dnia 20 lipca 2011 r., dotyczy pracodawców, którzy wykorzystują niepewną pozycję nielegalnych imigrantów i zatrudniają ich zazwyczaj na stanowiskach niskopłatnych, oferując gorsze warunki pracy.
Dyrektywa chroni także prawa indywidualnych imigrantów poprzez nałożenie na pracodawców wymogu zapłaty zaległego wynagrodzenia.
Dyrektywa jest głównym elementem działań UE skierowanych przeciwko nielegalnej migracji. Zakazuje ona zatrudniania nielegalnych imigrantów spoza UE, nakładając na pracodawców grzywny lub nawet sankcje karne w najpoważniejszych przypadkach.
Jako że wiele osób nielegalnie przebywających na terenie UE pracuje w gospodarstwach domowych, dyrektywa ma również zastosowanie do osób prywatnych będących pracodawcami. Dyrektywa jest wiążąca dla wszystkich państw członkowskich, z wyjątkiem Danii, Irlandii oraz Zjednoczonego Królestwa.
30 września 2011 r. władzom Litwy i Polski przesłano wezwania do usunięcia uchybienia (co stanowi pierwszy krok w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego). Żaden z tych krajów nadal nie podjął jednak środków niezbędnych do pełnego wdrożenia przepisów UE.
W związku z tym Komisja podjęła decyzję o wydaniu uzasadnionych opinii (art. 258 TFUE), formalnie wzywając obydwa państwa członkowskie do dostosowania krajowych przepisów do prawa UE.
Jednocześnie Komisja postanowiła zakończyć postępowanie wobec Bułgarii, Republiki Czeskiej, Grecji i Rumunii. Państwa te zwlekały z wdrożeniem dyrektywy w sprawie kar dla pracodawców, co doprowadziło do wszczęcia przeciwko nim postępowania prawnego przez Komisję, lecz obecnie wdrożyły one krajowe przepisy niezbędne do wykonania dyrektywy.
Tymczasem, po przesłaniu w dniu 23 lutego 2012 r. uzasadnionych opinii do władz Belgii, Szwecji i Luksemburga (IP/12/166), trwają obecnie postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko tym krajom. Wszystkim trzem krajom wyznaczono na odpowiedź termin 2 miesięcy od daty otrzymania uzasadnionej opinii.
Wielu obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie na terenie UE pracuje w sektorach takich jak budownictwo, rolnictwo, sprzątanie i branża hotelarska/cateringowa. Dostępność takich miejsc pracy w UE jest głównym czynnikiem przyciągającym osoby nielegalnie wjeżdżające do UE lub w niej przebywające.
Pracodawcy wykorzystują niepewną pozycję nielegalnych imigrantów i zatrudniają ich na niskopłatnych stanowiskach, które nie wymagają szczególnych umiejętności. Ze względu na swój nieuregulowany status jest mało prawdopodobne, aby tacy pracownicy skarżyli się na warunki zatrudnienia lub wynagrodzenie. W związku z tym znajdują się oni w niezmiernie delikatnej sytuacji.
Dyrektywa zapobiega takim przypadkom. Ustanawia ona bowiem minimalne standardy w całej UE dotyczące kar i środków wobec pracodawców zatrudniających obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie na terenie UE.
Zgodnie z dyrektywą pracodawca jest zobowiązany do sprawdzenia, czy obywatel państwa trzeciego, którego zamierza zatrudnić, posiada prawo pobytu oraz do powiadomienia organów krajowych w przypadku, gdy osoba ta takiego prawa nie posiada. Pracodawcy, którzy są w stanie wykazać, że wypełnili te obowiązki i działali w dobrej wierze, nie podlegają karom.
Pracodawcy, którzy nie dokonali takiej weryfikacji i co, do których zostanie stwierdzone, że zatrudniają nielegalnych imigrantów, będą podlegali karom finansowym, a ponadto mogą oni również zostać obciążeni kosztami powrotu obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terenie UE do krajów pochodzenia.
Pracodawcy muszą wypłacić zaległe wynagrodzenie, uregulować podatki i opłacić stosowne składki na ubezpieczenie społeczne. W najbardziej poważnych przypadkach takich jak powtarzające się naruszenia, nielegalne zatrudnianie dzieci lub zatrudnianie znaczącej liczby nielegalnych imigrantów pracodawcy podlegają sankcjom karnym.
Dyrektywa przyczynia się do ochrony imigrantów gwarantując, aby otrzymali oni zaległe wynagrodzenie od pracodawców oraz ułatwiając wsparcie od stron trzecich, np. związków zawodowych lub organizacji pozarządowych.
W dyrektywie szczególny nacisk położono na egzekwowanie przepisów. Wiele państw członkowskich wprowadziło już kary dla pracodawców i środki zapobiegawcze, jednak w praktyce ich zakres, jak również stopień ich egzekwowania są bardzo zróżnicowane w całej UE.
Zaloguj się Logowanie