Kontakt z szeroką gamą chemikaliów i innych niebezpiecznych substancji w miejscu pracy zagraża zdrowiu pracowników w całej Europie, a nanotechnologia jest jednym z rodzajów ryzyka budzących największe obawy wśród ekspertów z 21 krajów europejskich.
Sprawozdanie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy (EU OSHA) pt.„Przewidywania specjalistów w zakresie pojawiających się rodzajów ryzyka chemicznego w związku z bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy”, charakteryzuje główne grupy substancji mogących stanowić nowe i rosnące zagrożenie dla pracowników, przyczyniając się do powstawania szeregu chorób, od alergii i astmy, przez niepłodność do nowotworów. Substancje niebezpieczne występują nie tylko w przemyśle chemicznym, ale także w rolnictwie, pielęgniarstwie, budownictwie i wielu małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP) spoza przemysłu chemicznego.
„Szacuje się, że każdego roku dochodzi do 74 000 zgonów powiązanych z narażeniem na substancje niebezpieczne w miejscu pracy. Oznacza to, że 10 razy więcej pracowników umiera na skutek kontaktu z substancjami niebezpiecznymi niż na skutek wypadków w pracy. Wiele przedsiębiorstw nie przykłada odpowiedniej wagi do eliminacji lub zastępowania substancji niebezpiecznych. „Polityka związana z zagrożeniami chemicznymi jest wyjątkowo nieskuteczna w małych i średnich przedsiębiorstwach oraz firmach podwykonawczych”, mówi Jukka Tukala, dyrektor Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.
Około 15% europejskich pracowników ma kontakt z produktami chemicznymi przez jedną czwartą czasu, który spędzają w pracy, podczas gdy 10% w miejscu pracy wdycha opary, zaś 19% – pył, spaliny i dym.
Sprawozdanie „Przewidywania specjalistów w zakresie pojawiających się rodzajów ryzyka chemicznego w związku z bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy", opracowane przez 49 specjalistów z całej Europy, stawia nanocząsteczki w czołówce substancji, przed którymi należy chronić pracowników. Nanotechnologię stosuje się przykładowo w kosmetykach i produktach informatycznych, i przewiduje się jej gwałtowny rozwój, aż do powstania rynku wartego wiele miliardów euro. Podczas gdy niezbędne stają się badania nad stopniem szkodliwości nanocząsteczek dla zdrowia człowieka, istnieje wystarczająca baza wiedzy dla opracowania tymczasowych strategii działania dla ograniczenia kontaktu pracownika z niebezpiecznymi substancjami w miejscu pracy.
W wielu zawodach skóra pracownika narażona jest na kontakt z chemikaliami, co prowadzi do zwiększenia liczby zachorowań na alergie. Szacuje się, że chemikalia odpowiedzialne są za 80-90% problemów skórnych stanowiących drugą w kolejności (13,6%) chorobę zawodową, zaraz po zaburzeniach mięśniowo-szkieletowych. Nawet, jeśli tak jest, nie istnieją uzgodnione naukowe metody określania skutków oddziaływania tych substancji na skórę, ani też ustalenia, co do poziomu bezpiecznego kontaktu z nimi.
Prognozy zawarte w sprawozdaniu podkreślają także znaczenie substancji mogących powodować choroby nowotworowe, np. spaliny silnikowe. Co do substancji reprotoksycznych, tj. działających szkodliwie na rozrodczość, poziom świadomości problemu jest nadal bardzo niski i stereotypowo traktowany jako „problem kobiecy”. W ocenach ryzyka zawodowego i prewencji wspomina się o tym sporadycznie.
Zawody o podwyższony ryzyku, w których pracownicy narażeni są na bezpośredni kontakt z substancjami niebezpiecznymi, obejmują zajęcia związane ze składowaniem odpadów, budownictwem i usługami, takimi jak sprzątanie czy pielęgniarska opieka domowa.
Narażenie na kilka chemikaliów jednocześnie stanowi raczej normę niż wyjątek, w związku z czym, traktując każde zagrożenie indywidualnie, trudno dostrzec realny wymiar problemu. Wiedza na temat połączonych zagrożeń wzrasta. Problem ten omówiono także w prognozach EU-OSHA, dotyczących wzrostu biologicznych, fizycznych i psychologicznych zagrożeń. Zakrojone na szeroką skalę badania rozpoczynają się w tym roku, i przez najbliższe dziesięć lat będą się skupiać na zagrożeniach w miejscu pracy wynikających ze stosowania nowych technologii.
EU-OSHA zorganizowało seminarium, podczas którego rezultaty prognoz omówiono z unijnymi decydentami, partnerami społecznymi i ekspertami w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Konkluzje z tych warsztatów dopełniają szeroką gamę informacji o dobrych praktykach, które EU-OSHA oferuje pracodawcom, ekspertom w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa, a także pracownikom i ich przedstawicielom. (Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy)
Zaloguj się Logowanie