Bezpieczeństwo żywności „od pola do stołu”
Europejscy konsumenci korzystają z najbardziej restrykcyjnych norm w dziedzinie bezpieczeństwa żywności na świecie – zapewnia John Dalli, komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej. Unijny system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) stanowi podstawowe narzędzie, gdyż umożliwia identyfikację zagrożenia i jego eliminację z rynku europejskiego. Najnowsze sprawozdanie KE pokazuje, że dzięki temu systemowi uniknęliśmy lub ograniczyliśmy wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, zaś kontrole bezpieczeństwa gwarantują, że nasza żywność jest bezpieczna.
Opublikowane właśnie sprawozdanie Komisji Europejskiej pokazuje, że dzięki unijnemu systemowi wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) uniknęliśmy lub ograniczyliśmy wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa żywności, zaś kontrole bezpieczeństwa gwarantują, że nasza żywność jest bezpieczna.
RASFF odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa „od pola do stołu” poprzez uruchamianie szybkiej reakcji, w przypadku gdy wykryto zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności. Wszyscy członkowie systemu RASFF1są niezwłocznie informowani o poważnych zagrożeniach stwarzanych przez żywność lub pasze, tak aby mogli oni wspólnie na nie reagować w sposób skoordynowany, zapewniając ochronę zdrowia obywateli UE.
John Dalli, komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej, powiedział: „Europejscy konsumenci korzystają z najbardziej restrykcyjnych norm w dziedzinie bezpieczeństwa żywności na świecie. Unijny system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach stanowi podstawowe narzędzie, gdyż umożliwia identyfikację zagrożenia i jego eliminację z rynku europejskiego.
RASFF podnosi zaufanie naszych konsumentów do żywności i systemu bezpieczeństwa żywności. W 2011 r. musieliśmy stawić czoła kilku sytuacjom kryzysowym, takim jak skutki awarii elektrowni jądrowej Fukushima czy fala zakażeń dioksynami i bakterią E. coli. UE zdołała zmierzyć się z tymi wyzwaniami, a zdobyte doświadczenia pomogą nam bez wątpienia na osiąganie jeszcze lepszych wyników w przyszłości.”
W 2011 r. w ramach RASFF złożono 9 157 powiadomień dotyczących niezgodności z unijnymi przepisami dotyczącymi żywności, z czego 617 dotyczyło poważnych zagrożeń.
Większość powiadomień stanowiła działania następcze (5 345), lecz zarejestrowano także 3 812 nowych powiadomień. Odzwierciedla to wzrastającą skuteczność systemu, który zapewnia coraz lepsze ukierunkowanie i szeroko zakrojone działania następcze.
Spośród 3 812 nowych powiadomień: 3 139 dotyczyło żywności, 361 — pasz, zaś 312 — materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Niektóre z najczęściej zgłaszanych problemów odnosiły się do aflatoksyn w paszach, suszonych owoców i orzechów oraz migracji substancji chemicznych z wyrobów kuchennych pochodzących z Chin.
Zapewnienie większego bezpieczeństwa produktów importowanych
Jednym ze szczególnych sukcesów było usprawnienie kontroli bezpieczeństwa na granicach UE. Prawie połowa powiadomień dotyczyła żywności i pasz odrzuconych na granicach UE. Po wykryciu takiego produktu, poprzez RASFF powiadamia się zainteresowane państwo spoza UE, wzywając je jednocześnie do podjęcia działań naprawczych oraz unikania takich problemów w przyszłości.
W przypadku wykrycia poważnego i powracającego problemu, Komisja żąda od danego kraju natychmiastowego zastosowania środków naprawczych, takich jak skreślenie przedsiębiorstw z wykazu, zablokowanie eksportu lub nasilenie kontroli.
Ograniczanie zagrożeń i zarządzanie kryzysowe
W ostatnich latach system RASFF pomógł nam zareagować na wystąpienie kilku poważnych ognisk chorób przenoszonych przez żywność lub łagodzić ich skutki (np. zakażenie dioksynami czy bakterią E. coli). W 2011 r. RASFF odegrał kluczową rolę w zarządzaniu dwoma głównymi kryzysami w zakresie bezpieczeństwa żywności: skutkami awarii w elektrowni Fukushima oraz falą zakażeń bakterią E. coli.
Kryzys spowodowany zakażeniami bakterią E. coli był jednym z najpoważniejszych wybuchów chorób przenoszonych przez żywność w historii UE z ponad 50 przypadkami śmiertelnymi, głównie w Niemczech. Grupa specjalistów pracowała 24 godziny na dobę, aby zidentyfikować źródło tej choroby oraz ułatwić szybką wymianę informacji, które pozwoliłyby organom ds. bezpieczeństwa żywności na skuteczne reagowanie oraz ograniczenie skutków zdrowotnych i gospodarczych tego kryzysu.
Awaria elektrowni jądrowej Fukushima: po uwolnieniu radioaktywności z elektrowni jądrowej Daiichi w Fukushimie w marcu 2011 r. Komisja, za pośrednictwem systemu RASFF, zwróciła się do państw członkowskich UE o analizę poziomu napromieniowania żywności i pasz przywożonych z Japonii.
Komisja przyjęła środek zapobiegawczy przewidujący kontrole przedwywozowe przeprowadzane przez władze japońskie i obejmujące całą eksportowaną żywność i paszę pochodzącą z dotkniętej strefy, w połączeniu z wyrywkowymi kontrolami w miejscu wprowadzenia. Środki te zapewniły bardzo wysoki poziom ochrony zdrowia publicznego.
RASFF okazał się niezbędny dla skutecznej i szybkiej komunikacji z państwami członkowskimi w zakresie: rozwoju sytuacji, planowanych środków oraz wyników kontroli. Środki te nadal stosuje się w 2012 r. i są one regularnie poddawane przeglądowi.
W wyniku kryzysu w 2011 r. wyciągnęliśmy wiele ważnych wniosków, które zawarto w przedstawionym dokumencie Komisji2. Niektóre najistotniejsze obszary działania to:
- usprawnienie RASFF wraz z uruchomieniem iRASFF – platformy powiadamiania online, która pozwoli na jeszcze szybsze i bardziej skuteczne funkcjonowanie systemu RASFF;
- przegląd istniejących standardowych procedur operacyjnych w zakresie zarządzania kryzysowego, przy jednoczesnym zapewnieniu dostatecznej elastyczności;
- przegląd zasad dotyczących identyfikowalności w celu szybszej i skuteczniejszej identyfikacji produktów niebezpiecznych oraz wycofania ich z obrotu;
- zapewnienie specjalnych szkoleń dotyczących dochodzeń w zakresie chorób przenoszonych przez żywność i zarządzania w przypadku wystąpienia choroby, jak również szkoleń dla głównych partnerów handlowych w zakresie higieny w produkcji podstawowej (poprzez unijny program „lepsze szkolenia na rzecz bezpieczniejszej żywności” i we współpracy z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC));
- opracowanie szczególnych przepisów w sprawie produkcji nasion i kiełków;
- poprawa koordynacji w zakresie komunikacji kryzysowej.
Komisja wspólnie z państwami członkowskimi będzie nadal usprawniać systemy sprawozdawczości, dzięki którym organy krajowe mogą lepiej ukierunkowywać pobieranie próbek i kontrole w sposób dostosowany do zasobów, którymi dysponują.
Kontynuowane będą także działania zmierzające do poprawy funkcjonowania systemu RASFF i sposobu współpracy różnych sieci i systemów ostrzegawczych. Kroki te koncentrować się będą na pojawiających się zagrożeniach, jak również na wdrażaniu działań określonych w dokumencie dotyczącym zdobytych doświadczeń.
Zaloguj się Logowanie