– W okresie powojennym naukowy świat uciekł daleko do przodu, a polskim badaczom w warunkach komunizmu, socjalistycznej gospodarki trudno było uczestniczyć w tym globalnym wyścigu. Ale dziś już nie musimy się oglądać za siebie – stwierdziła prof. Barbara Kudrycka. - Mamy znakomitą infrastrukturę i aparaturę badawczą, dzięki największym w historii inwestycjom w naukę i szkolnictwo wyższe. Od 2007 roku zainwestowaliśmy ponad 26 miliardów złotych. Mamy niezwykłe, utalentowane młode pokolenie. Mamy społeczeństwo, które uwierzyło w wiedzę: ponad 40 proc. każdego rocznika aspiruje do wyższego wykształcenia. Grupa pracowników sektora badawczo-rozwojowego rozwija się najdynamiczniej ze wszystkich: to już 140 tysięcy osób, o 5 tysięcy więcej niż jeszcze rok temu. To już najwyższy czas, byśmy w tym globalnym naukowym wyścigu przesuwali się konsekwentnie na coraz wyższe pozycje. Horyzont 2020 otwiera taką szansę – podkreśliła minister nauki.
Nowy unijny program to największe tego typu przedsięwzięcie na świecie. Ma podnieść konkurencyjność europejskiej nauki i wzmocnić jej pozycję w globalnym wyścigu. Jego celem jest m.in. zapewnienie nowego, uproszczonego modelu finansowego, zachowanie równowagi pomiędzy małymi i dużymi projektami oraz wprowadzenie instrumentów wychodzących naprzeciw potrzebom krajów i regionów o niższym potencjale naukowym i innowacyjnym. To, co wyróżnia program to spójny system finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, przez etap badań, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii. Program oparty jest na trzech filarach: finansowaniu pionierskich badań opartego o zasadę doskonałości (excellence in science), finansowaniu badań, które wzmacniają rolę UE w przemyśle (industrial leadership) oraz finansowaniu badań na rzecz wyzwań społecznych (societal challenges).
– Kluczowym dla tego programu słowem jest uproszczenie. Horyzont 2020 to mniej biurokracji, sprawniejsze procedury i przede wszystkim szybsze pozyskiwanie grantów – zaznaczyła komisarz Marie Geoghegan-Quinn. Podkreśliła także, że nowy program finansowania daje szereg możliwości również małym i średnim przedsiębiorstwom zainteresowanym komercjalizacją innowacyjnych rozwiązań.
– Ambicją wszystkich, którzy pracowali nad Horyzontem 2020 było stworzenie w UE spójnego systemu finansowania badań i innowacji: od koncepcji naukowej, przez badania laboratoryjne, testy, demonstratory, aż po wdrożenie rynkowe – podkreślała minister Barbara Kudrycka. – Tego potrzebuje dziś Europa, by mogła być konkurencyjna wobec silnych światowych gospodarek USA, Chin, Japonii, Brazylii – stwierdziła.
Polska brała aktywny udział w przygotowaniach Horyzontu 2020. Ważne rozstrzygnięcia przypadły na czas polskiej prezydencji w Radzie UE. Jeszcze przed opublikowaniem projektów aktów prawnych, nasz kraj wspólnie z Niemcami i Holandią, przeprowadził szereg konferencji międzynarodowych, na których poruszano zagadnienia przyszłego programu ramowego. Byliśmy też aktywnym członkiem grupy ds. uproszczeń, która zakończyła swoje prace w czasie polskiej prezydencji. Opracowała ona zbiór konkretnych rozwiązań ułatwiających beneficjentom korzystanie z instrumentów Horyzontu 2020. To właśnie dzięki pracom tej grupy będziemy korzystać z prostszego modelu finansowego, szybszej ścieżki oceny wniosków czy uproszczonych procedur kontrolnych.
Polskim naukowcom w skutecznym konkurowaniu o fundusze z Horyzontu 2020 pomagać będzie Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych UE. Trwają obecnie prace nad zmianą modelu jego funkcjonowania – wzmocnione zostaną elementy takie jak: mentoring, indywidualne konsultacje oraz bezpośrednie wsparcie przy konstruowaniu wniosków i ich rozliczaniu. Planowane jest też utrzymanie dotychczasowego programu „Granty na granty”, w ramach którego zostanie dodatkowo wprowadzona ewaluacja zgłaszanych wniosków przez doświadczonych ekspertów.
Zaloguj się Logowanie