Moc naukowych atrakcji w CNK

"Początek działalności Centrum Nauki Kopernik (CNK) ma być dla polskiej edukacji i komunikacji naukowej niczym Wielki Wybuch, który rozpocznie proces zmian" – zapowiada w rozmowie z PAP dyrektor placówki Robert Firmhofer.

Twórcy Centrum chcieli podkreślić, że nauka stanowi część cywilizacji i kultury.

"Kultura nie ogranicza się tylko do sztuki, dlatego podział na matematyków, humanistów, przyrodników jest podziałem całkowicie fałszywym – deklaruje Firmhofer. – Naszym celem jest pokazanie, że nauki przyrodnicze, matematyka są tak samo częścią kultury, jak sztuka. W takim kontekście chcemy pokazywać naukę".

Rozpoczynając tworzenie Centrum Polacy przystąpili do ESCITE – Europejskiego Stowarzyszenia Centrów Nauki i Muzeów Przyrodniczych i skorzystali z doświadczeń kilkudziesięciu centrów nauki w Europie.

Zwykle w takich placówkach wykorzystuje się sprawdzone eksponaty. "Jeśli dany prototyp dobrze działa gdzie indziej, to można go bezpiecznie wykorzystać, mając pewność że się sprawdzi" – wyjaśnia Firmhofer.

Jednak twórcy CNK, choć wykorzystali wiele działających prototypów, większości nadali nowe funkcje, wprowadzili zmiany i innowacje. "Wprowadziliśmy też bardzo dużo zupełnie nowych eksponatów, których jeszcze nigdzie nie było" – podkreśla dyrektor CNK.

Całkowicie nowe są również pomysły na poszczególne galerie i ich układ. "Zupełną nowością jest galeria "Strefa światła", która łączy w sobie narrację z interaktywnością, historię detektywistyczną i grę" – zachwala rozmówca PAP i dodaje, że nigdzie na świecie nie znajdziemy również galerii "Korzenie cywilizacji". {mospagebreak}Pokazane na niej eksponaty łączą nauki humanistyczne, przyrodnicze, ścisłe, technikę i sztukę, ilustrują jednocześnie historię rozwoju nauki. "Jej elementem będzie duża instalacja wodna. Znajdą się w niej turbiny, za pomocą których produkujemy prąd. W taki sposób pokazujemy, jak energię kinetyczną wody możemy wykorzystać jako źródło energii elektrycznej" – opisuje Firmhofer.

W tej galerii będzie też można podziwiać nietypową konstrukcję – hołd dla Leonarda da Vinci. "Jest to taki dziwny obiekt artystyczny, odważna wizja rosyjskich artystów mieszkających na stałe w Szkocji, którzy stworzyli maszynę latającą. Ta maszyna jest wytworem technicznym wzorowanym na rysunkach Leonarda, która ucieleśnia w sobie połączenie humanistyki, sztuki, matematyki i nauk technicznych" – opisuje dyrektor placówki.

Nowością jest również galeria "Regeneracja" dla osób w wieku 17-25 lat, tzw. młodych dorosłych. "To jest grupa, która z reguły omija centra nauki i muzea tego typu. Przeanalizowaliśmy to i doszliśmy do wniosku, że nie przychodzi dlatego, bo centra nie mają dla niej odpowiedniej oferty" – dodaje Firmhofer.

Podkreśla, że twórcy wystawy zaplanowali ją tak, by zwiedzający miał szansę stać się jej podmiotem.

"Tak jest w wystawach interaktywnych, w których zwiedzający sam przeprowadza doświadczenia, a nie jest tylko informowany o wynikach doświadczeń przeprowadzanych przez innych. Sam poznaje wynik eksperymentu i sam go interpretuje. Zachęcamy, by eksperymentujący po odwiedzeniu CNK przeczytał książkę, czy dowiedział się czegoś w internecie, ale ile się dowie, to już zależy tylko od niego" – mówi dyrektor CNK.

Początkowo planowano otwarcie Centrum na początek września. Plany pokrzyżowała jednak majowa powódź. "Ponieważ montaż elementów ekspozycji wystartował z kilku tygodniowym opóźnieniem, mówimy o przełomie września i października. To jednak bardzo napięty termin i nie można wykluczyć, że otwarcie jeszcze się nieco opóźni" – podkreśla Firmhofer. {mospagebreak}Wyjaśnia, że wystaw interaktywnych, które będzie można oglądać w Centrum, nie można otworzyć od razu po zamontowaniu. "Wszystkie eksponaty muszą być wielokrotnie sprawdzone. Montaż zakończy się na początku września. Potem powinniśmy mieć minimum 4 tygodnie na przetestowanie wszystkich urządzeń, bo chcemy osiągnąć naprawdę wysoką jakość" – zaznacza.

W pierwszym etapie zostanie otwarta główna część ekspozycji, czyli około 4 tys. m. kw. interaktywnych wystaw. "To jest 5 wystaw dla grupy odbiorców od maluchów w wieku 0-5 lat, do głównej grupy zwiedzających czyli całych rodzin" – zapowiada dyrektor placówki.

Te 5 galerii to: "Korzenie cywilizacji", "Strefa światła", "Świat w ruchu", "Człowiek i środowisko" oraz galeria dla najmłodszych "Bzzz!".

"W drugim etapie, który prawdopodobnie nastąpi pod koniec tego roku, powinniśmy udostępnić wystawę dla +młodych dorosłych+ pod nazwą +Regeneracja+ – czyli kolejne 250 m. kw. wystaw i sale konferencyjne, co umożliwi nam robienie różnego rodzaju pokazów naukowych" – deklaruje szef CNK.

Natomiast w marcu 2011 roku do użytku zostaną oddane 4 laboratoria: chemiczne, biologiczne, fizyczne i pracownia robotyczna. "Będą to laboratoria bardzo elitarne pod względem wyposażenia, nie będą to jednak laboratoria badawcze, ale posłużą celom dydaktycznym" – wyjaśnia Firmhofer.

Z przeprowadzanych w nich 2-godzinnych zajęć będą mogły skorzystać zarówno grupy uczniów, jak i indywidualni zwiedzający. "Zajęcia pozwolą poznać metody naukowe, którymi posługują się naukowcy i przeprowadzić fantastyczne doświadczenia" – zachwala dyrektor Centrum.

Na końcu – w kwietniu 2011 roku – zostanie otwarte multimedialne planetarium. Jak zapowiada dyrektor CNK, będzie ono wzbogacone aparaturą informatyczną i projekcyjną, dzięki czemu oprócz projekcji gwiazd nocnego nieba, będzie można wyświetlać programy multimedialne na całej kopule planetarium o średnicy 16 metrów.