Kryzys europejskiej przyrody
Ochrona i poprawa różnorodności biologicznej w Europie w ciągu bieżącej dekady – to nowa strategia KE, która ma doprowadzić do zmniejszenia najważniejszych zagrożeń dla przyrody i funkcji ekosystemu w UE.
Chodzi m.in. o uwzględnienie celów dotyczących bioróżnorodności w podstawowych politykach sektorowych. Naukowcy ostrzegają, że obecnie w Europie wymieranie gatunków następuje na niespotykaną dotychczas skalę. Nowa strategia UE ta jest zgodna ze zobowiązaniami podjętymi przez UE w zeszłym roku w Nagoi (Japonia).
- Jesteśmy częścią różnorodności biologicznej, ale także zależymy od niej w kwestiach takich jak żywność, czysta woda i powietrze oraz stabilny klimat. To nasz kapitał naturalny, który wydajemy zbyt szybko, a wszyscy wiemy, czym może się skończyć zadłużanie ponad stan. Wszyscy powinniśmy zdawać sobie sprawę z powagi tej sytuacji i naszych wcześniejszych nieudanych prób rozwiązania tego problemu. Nadszedł czas, aby w znaczący sposób zintensyfikować nasze wysiłki. Jestem przekonany, że to nowe wielosektorowe podejście otworzy nam drogę do powstrzymania utraty różnorodności biologicznej do roku 2020 – stwierdził europejski komisarz ds. środowiska Janez Potočnik.
Lepsza ochrona świata pod presją
Różnorodność biologiczna w Europie przechodzi kryzys, a wymieranie gatunków następuje na niespotykaną dotychczas skalę. Wiele ekosystemów jest zniszczonych w takim stopniu, że nie są one w stanie spełniać wielu swoich funkcji, od których jesteśmy zależni – począwszy od zapewniania czystego powietrza i wody do zapylania upraw i ochrony przed powodziami. Degradacja ta oznacza ogromne straty społeczne i gospodarcze dla UE. Na przykład zapylanie roślin przez owady, które dramatycznie zmniejsza się w Europie, ma wartość ekonomiczną szacowaną na 15 mld euro rocznie w UE. Sytuacja w skali globalnej jest równie niepokojąca.
Przyjęta strategia przewiduje sześć celów priorytetowych i działania towarzyszące na rzecz znacznego zmniejszenia zagrożeń dla różnorodności biologicznej. Działania te obejmują:
- pełne wdrożenie obowiązujących przepisów w zakresie ochrony przyrody i sieci rezerwatów przyrody w celu zapewnienia istotnej poprawy stanu ochrony siedlisk i gatunków;
- poprawę stanu i odbudowę ekosystemów i funkcji ekosystemu (w miarę możliwości), w szczególności poprzez większe wykorzystanie zielonej infrastruktury;
- zapewnienie zrównoważonej działalności w sektorach rolnictwa i leśnictwa;
- zachowanie i ochronę zasobów rybnych;
- kontrolę inwazyjnych gatunków obcych będących coraz poważniejszym zagrożeniem dla różnorodności biologicznej w UE;
- zwiększenie wkładu UE we wspólne działania o wymiarze globalnym mające na celu zapobieganie utracie różnorodności biologicznej.
Realizacja zobowiązań
Strategia jest zgodna z dwoma głównymi zobowiązaniami podjętymi przez przywódców UE w marcu 2010 r.: w zakresie zatrzymania procesu utraty różnorodności biologicznej w UE do 2020 r. oraz ochrony, wyceny wartości i odbudowy różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do 2050 r. Jest również zgodna z globalnymi zobowiązaniami podjętymi w Nagoi w październiku 2010 r. w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej, kiedy to światowi przywódcy przyjęli pakiet środków mających na celu zapobieganie utracie różnorodności biologicznej na całym świecie w ciągu najbliższej dekady.
Jako integralna część strategii „Europa 2020” strategia dotycząca różnorodności biologicznej przyczyni się do realizacji unijnych celów w zakresie wydajniejszego wykorzystania zasobów poprzez zagwarantowanie, że kapitał naturalny w Europie będzie zarządzany w sposób zrównoważony, a także do realizacji celów w zakresie ograniczenia zmiany klimatu i celów związanych z adaptacją poprzez poprawę odporności ekosystemów i funkcji, które one zapewniają.
Aktywa naturalne i pochodzące z natury na naszej planecie – od pojedynczych gatunków po ekosystemy, takie jak lasy, rafy koralowe, słodka woda i gleby – kurczą się w zastraszającym tempie. Utrata różnorodności oznacza każdego roku miliardowe koszty dla gospodarki światowej, co ma niekorzystny wpływ na gospodarki, perspektywy biznesowe i możliwość walki z ubóstwem.
Głównymi przyczynami utraty różnorodności biologicznej w UE są zmiany w użytkowaniu gruntów, zanieczyszczenie środowiska, nadmierna eksploatacja zasobów, niekontrolowane rozprzestrzenianie się gatunków obcych oraz zmiana klimatu. Wszystkie te obciążenia utrzymują się na stałym poziomie lub przybierają na sile. Tylko 17 proc. ocenianych siedlisk i gatunków ma właściwy stan ochrony, a większość ekosystemów nie jest w stanie zapewnić optymalnej jakości i ilości funkcji ekosystemu, od których jesteśmy zależni, takich jak zapylanie upraw, czyste powietrze i woda oraz zapobieganie powodziom czy erozji.
Obecne światowe tempo wymierania gatunków około 1000 razy przekracza naturalne tempo, głównie na skutek działalności człowieka. W UE około 25 proc. europejskich gatunków zwierząt, w tym ssaków, płazów, gadów, ptaków i motyli, jest zagrożone wyginięciem, a 88 proc. stad ryb jest nadmiernie eksploatowanych lub w znacznym stopniu uszczuplonych.
Zaloguj się Logowanie